REAKTORLAR

                                 Reaktorlar
Reaktorlar q.q. cərəyanın elektrodinamiki təsirini məhdudlaşdırmaq üçün qulluq edirlər. İzolə edilmiş karkasa izolə edilmiş çoxdamarlı kabeldən dolanmış sarğacı şəklində yerinə yetirilir. Reaktorlar fiderli və seksiyalı olurlar. 35 kv qədər gərginlik və daxildə qurulmaq üçün demək olar ki, yalnız beton reaktorlar geniş yayılmışlar.
Betonlu reaktor ( şəkil 1, a ) radial yerləşdirilimiş beton kolonkalarda 2 batırılmış konsentrik yerləşdirilimiş xüsusi izoləedilimiş çoxdamarlı dairəvi naqildən hazırlanmış sarğılar 1 şəklində yerinə yetirilirlər. Öz elastikliyi sahəsində naqil termiki və dinamiki qüvvələri depferləşdirir və bununlada betondan çıxarır. Reaktorun kolonkaları dolanma diametri ilə təyin olunur. Hər bir kolonka torpaqdan və fazalar arası izolyasiyanı təmin edən dayaq izolyatorları 3 üstündə yerləşdirilir. Reaktorun bütün metallik hissələri qeyri maqniti materiallardan hazırlanırlar. Fazalar şaquli ( şəkil 1,b ) , üfüqi və ya pilləvari yerləşdirilə bilərlər.
  

Şəkil 1. Üçfazlı reaktor: a- beton rekatorun fazasının ümumi görünüşü;b- reaktorun üçfazlı komlekti

35 kV-dan yuxarı gərginliklər və xaricdə quraşdırılmaq üçün yağlı reaktorlardan istifadə edirlər. Kabel kağızı ilə izoləedilmiş mis keçiricilərdən hazırlanmış dolağ izoləedilmiş silindirlər üzərində düzülür və yağla doldurulan bakda ( baklarda ) yerləşdirilirlər. Hər bir faza dolağının ucları keçid izolyatorlardan keçərək xaricə çıxarılırlar. Yağ həm izoləedici, həm də soyuducu mühit kimi qulluq edir.

Reaktor sarğaclarının bakın divarlarından qapanan dəyişən sahəsi bu divarların həddən artıq qızmasına gətirib çıxara bilər. Divarların ( və yağın ) qızmasını aşağı salmaq üçün onlardan qapanan maqnit selini məhdudlaşdırmaq lazımdır. Bunun üçün elektromaqnitli ekranlar və ya şuntlar qulluq edirlər.

Ardını oxu

Paylaş:    Facebook Twitter Google+ Stumble Digg

УВБ-11-19-3721 ARALIQ RELESİ

                                               УВБ-11-19-3721aralıq relesi.
УВБ-11-19-3721 çıxış qurğusu məntiqi qurğuların çıxış əmr siqnallarının gücləndirilməsi və sabit ( 4 A qədər ) və dəyişən ( 6 A qədər ) cərəyan yük dövrələrinin kommutasiyası üçün qulluq edir. Kommutasiya qurğusu kimi ifrat gərginliklərdən mühafizə məqsədi ilə 𝑅 varistoru ilə şuntlaşdırılmış 𝑉𝑆 simistor qulluq edir ( şəkil  ).

                                                Şəkil . УВБ-11-19-3721aralıq relesi

                                                  a) şərti işarəsi; b) funksional sxem

Simistor herkonlu relenin 𝐾 kontakdından keçərək idarəedici elektroda siqnal verildikdə qoşulur. Relenin təyinatı – giriş dövrəsi ilə yük arasında qalvanik boşalmanı yerinə yetirməkdir.Hermetik kontaktın açıq vəziyyətində simistor cərəyan birinci dəfə sıfırdan keçdikdə bağlanır .Siqnal məntiqi siqnallrın mənbəyi olan və sxemi digər elementlərlə uyğünlaşdırmağa imkan verən 𝐾511 inteqral mikrosxemdən götürülür.

Ardını oxu

Paylaş:    Facebook Twitter Google+ Stumble Digg

MAKSİMAL AYIRICI, İSTİLİK AYIRICISI, KOMBİNƏ EDİLMİŞ AYIRICI,MİNİMAL GƏRGİNLİK AYIRICISI

                                        Maksimal ayırıcı
Bir qütbün cərəyankeçirici xətti 1 ( şəkil 2) ayırıcının sarğacı ilə əlaqəlidir. Qısa qapnma cərəyanı axdıqda lövbər yay 4 dartaraq ayırıcının içliyinə dartılır. Açıcı valik 3 azad olunur və ayırıcı qurğuya təsir edir ( cəftəli qollar sistemi ). Işədüşmə cərəyanı 4 yayın gərilməsi ilə təyin edilir.

                                Şəkil . Maksimal ayırıcısı

                                     Istilik ayırıcısı
Istilik ayırıcısı bir axan cərəyanla qızan bimeltallik lövhədir. Buraxıla bilinən qiymətdən artıq cərəyan axdıqda bimeltallik lövhə əyilir və hərəkətedici kontaktı aralayan yayı hərəkətə gətirir və bununlada elektrik dövrəni qırır. İşədüşmə müddəti cərəyandan asılıdır ( zaman –cərəyan xarakteristikası ) və sanyalardan bir saata qədər dəyişə bilər. İstilik ayırıcısının işə düşməsi üçün tələb olunan cərəyanın qiyməti qoruyucunun nominal cərəyanının 1.45A təşkil etməlidir. Əriyən qoruyucudan fərqli olaraq avtomatik açar lövbər soyuduqdan sonra növbəti istifadəyə hazırdır.

                               Kombinəedilmiş ayırıcı
 Kombinəedici ayırıcıda ifrat yükləmələrdə elektroistilik ayırıcı işə düşür ( şəkil ) : bimetallik lövhə 2 qızma nəticəsində əyilir və 3 vintin köməyi ilə açıcı valik 4 döndərir. Qıza qapanma zamanı cərəyankeçirici 6-nı əhatə edən içlik 7-dən və lövbər 5-dən ibarət olan elektromaqniti ayırıcı işə düşür.

                             Şəkil. Kombinəedilmiş ayırıcı

                               Minimal gərginlik ayırıcısı

Minimal gərginlik ayırıcısı üç əsas hissədən ibarətdir: içlikdən, lövbərdən və sarğacdan. Nominal gərginlikdə lövbər dartılmış vəziyyətdədir. Gərginlik azaldıqda lövbər yayın təsiri nəticəsində düşərək cəftə vasitəsi ilə ayırıcı qurğuya təsir göstərir.

Ardını oxu

Paylaş:    Facebook Twitter Google+ Stumble Digg

ÜMUMİ TƏYİNATLI AÇARLAR

                                             Ümumi təyinatlı açarlar 
Cərəyanın növünə görə açarlar sabit, dəyişən, sabit və dəyişən cərəyan açarlara bölünürlər. Açarlar Cərəyanməhdudlaşdırıcı və cərəyanməhdudlaşdırmayaçı olurlar. Cərəyanməhdudlaşdırıcı açarlar – qərarlaşmış qiymətinə çatmamış qısa qapanma cərəyanı açan açarlardır. Cərəyanməhdudlaşdırmayaçı açarlar qısa qapanma zonasında və ya ondan kənarda vaxtsaxlama ilə yerinə yetirilirlər. Vaxtsaxlamadan mühfizənin selektivliyi məqsədi ilə istifadə edirlər. Açarlar bir neçə növə ayrılırlar: universal ( sabit və dəyişən cərəyanla işləyirlər ) , tapşırıql ( ümumi təyinatlı otaqlarda qurulurlar ), cəld işləyən sabit cərəyan, güclü generatorların maqnit sahəsini söndürən və s. Açarlar aşağıdakı əsas elementlərdən ibarətdirlər: baş kontakt sistemdən, qövssöndürücü sistemdən, intiqaldan , ayırıcı qurğudan , ayırıcılardan və köməkçi kontaktlardan.Şəkil 1-də universal açarın sadələşdirilmiş sxemi göstərilmişdir. Verilmiş vəziyyətdə açar və A və B çıxışlara qoşulmuş elektrik dövrəsi açıqdır. Açarı qoşmaq üçün tutqaç 3-ü saat əqrəbinin hərəkəti istiqaməti üzrə fırlamaq lazımdır. Yaranmış qüvvə 4 və 5 qolları sağa itələyərək açarın əsas daşıyıcı hissəsi 6-nı tərpənməz 0 oxu ətrafında saat əqrəbinin hərəkəti istiqaməti üzrə döndərəcək. Bu zaman əvvəlcə qövssöndürücü kontaktlar 8 və 9 qapanaraq cərəyan dövrəsini qoşurlar, sonra isə əsas kontaktlar 7 və 11 qapanırlar və qaytarıcı yay 2 gərilir. Qoşulmadan sonra sistem bütövlükdə kənar sağ vəziyyətdə xüsusi cəftə ilə saxlanılır ( şəkildə verilməyib ).

                                               Şəkil . Universal açarın sadələşdirilmiş sxemi

Elektromaqnit ayırıcının sarğacı 1-dən qısa qapanma cərəyanı keçdikdə, lövbərdə 4 və 5 qolları ölü nöqtənin arxasına keçirən elektromaqnit qüvvə yaranır və nəticədə açar avtomatiki olaraq yay 2-nin köməyi ilə açılır. Bu zaman kontaktlar açılır və onlarda yaranan qövs qövssöndürücü kamera 9-a üfürülərək orada söndürülür.

Öz aralarında şarnirlərlə bağlanmış qollar 4 və 5 ibarət sistem real açarlarda daha mürəkkəb qurğu olan ayırıcı qurğunun funksiyasını yerinə yetirir.

Ayırıcı qurğu açarın istənilən zaman anında açılmasına imkan verir, o cümlədən elektrik dövrəsində qısa qapanma mövcud olan halda qoşulma prosesi zamanıda.

Əgər 4 və 5 qolları ölü nöqtədən yuxarıya keçiriliblərsə, onda intiqal tutqacı 3 və hərəkətedici hissə 6 arasındakı sərt əlaqə pozulur və açar qoşulmur.

Ölü nöqtə 4 və 5 qolların elə bir vəziyyətinə uyğun gəlir ki, nə vaxt ki qolların fırlanma oxlarını birləşdirən О1О2 və О2О3 düz xəttlər bir xətdə yerləşirlər.

Ayırıcı qurğunun qollar sistemi elə qurulur ki, onların ayrılması üçün böyük olmayan qüvvələr tələb olunur.

Açar açılanda ilkin olaraq baş kontaktlar 7 və 11ayrılırlar və cərəyan bütövlükdə qövsədözümlü əlavəli qövssöndürücü kontaktların paralel dövrəsinə keçir. Baş kontaktlarda onların yanmamsı üçün qövs yaranmamalıdır. Qövssöndürücü kontaktlar baş kontaktlar böyük məsafəyə ayrıldıqda ayrılırlar. Onlarda yuxarıya üfürülüb qövssöndürücü kamera 9-da sönən elektriki qövs yaranır.Avtomat qoşulduqda ilkin olaraq qövssöndürücü kontaktlar qapanır, sonra isə baş kontaktlar. Kontaktların titrəməsi hesabına yarana biləcək elektrik qövsü yalnız qövssöndürücü kontaktlarda yaranıb söndürülür.

Avtomatik açarlar aşağıdakılarla xarakteizə olunurlar:

 nominal gərginlik – şəbəkənin açarın istifadə olunmasına icazə verən maksimal gərginliyi

 nominal cərəyan – uzun n müddət buraxıla bilən maksimal cərəyan

 məxsusi işədüşmə müddəti – nəzarət olunan parametr təyin edilmiş qiyməti aşdığı andan kontaktların ayrılması anına qədər keçən müddət və ya açılma impulsu veriləndən kontaktların ayrılması anına qədər keçən müddət. Bu müddət açarın ayırıcı qurğusunun ayrılma üsulundan və konstruksiyasından, açıcı yayın qüvvəsindən, hərəkətedici sistemin kütləsindən və kontaktların açılması anına qədər bu kütlənin keçdiyi yoldan asılıdır

 tam açılma müddəti – məxsusi işədüşmə müddəti üstə gəl qövssöndürücü qurğunun effektliyindən asılı olan qövsün söndürülmə müddəti

İstənilən avtomatın əsas elementi mühafizə olunan dövrənin verilmiş parametrinə nəzarət edən və ayrılma mexanizmə təsir göstərən ayırıcıdır. O açarın daxilində yerləşdirilir. Konstruktiv olaraq ayırıcılar iki tipdə yerinə yetirilirlər:

 elektromexaniki relelər bazasında

 statiki relelər bazasında ( yarımkeçirici elementlər )

Hal hazırda yarımkeçirici ayırıcılardan daha geniş istifadə olunur.

Onlar yaxşılaşdırılmış istismar xarakteristikalarına, cərəyanın və işədüşmə müddətinin geniş tənzimləmə diapazonuna malikdirlər, bu isə məmulatların unifikasiya olunmasına və onların az sayda nomenkluaturasını buraxmağa imkan yaradır, onlar çox saylı hərəkətedici hissələrə malik deyirlər.

Bu cür ayırıcıların ölçmə orqanlarında cərəyan transformatorlarından istifadə olunur, əsas elementlərdən biri isə zaman saxlama elementidir.

Aşağıdakı növ ayırıcılar mövcuddur:

 maksimal ayırıcı – qısa qapanma cərəyanı açır

 istilik ayırıcısı – ifrat yükləmə cərəyanı açır

 kombinəedilmiş – qısa qapanma və ifrat yüklənmə cərəyanları açır

 minimal gərginlik ayırıcısı – şəbəkə gərginliyi müəyyən qiymətdən aşağı düşdügdə və ya gərginlik yox olduqda cərəyanı açır

 müstəqil ayırıcılar – açarı məsafədn idarə etmək üçün

Ardını oxu

Paylaş:    Facebook Twitter Google+ Stumble Digg

SADƏ HARMONİK HƏRƏKƏT

Sadə harmonik hərəkət, yayların, riyazi rəqqasların və digər yerdəyişməylə mütənasib  elastik qüvvəyə sahib qurğuların rəqsi  hərəkətinə deyilir.

Yaylar

Bir yay ucuna bir kütlə bağlananda tarazlıq mövqeyi deyilən bir qərar nöqtəsində dayandığını müşahidə edirik. Tarazlıq vəziyyətindən yüngül uzağa çəkib yer dəyişdirmə etdikdə meydana gələcək rəqs hərəkəti sadə harmonik hərəkətə bir nümunədir.

 Sadə bir təcrübə şəraitində saniyəölçən ilə ölçülən bir tam rəqs üçün ötən müddət period adlandırılır və amplitud (tarazlıq nöqtəsindən olan məsafə) dəyişsə belə bu müddət dəyişməz. Amma yaylar üçün etibarlı olmaq üzrə, fərqli bir yay istifadə edilir və ya yay ucundakı kütlə dəyişdirilsə bu period da bunlara bağlı olaraq dəyişəcəkdir.

Sadə Harmonik Hərəkət Şərti

 Hər rəqs hərəkəti sadə harmonik hərəkət olmaq məcburiyyətində deyil. Bir yayım uc hissəsi öz tarazlıq nöqtəsindən uzaq bir nöqtəyə yönəldilsə bu yay geri elastik bir qüvvəylə özünü geri çəkəcəkdir. Bu geri elastik qüvvə də tarazlıq nöqtəsinə olan uzaqlığın özü ilə doğru mütənasib olacaqdır. Elastik qüvvə tarazlıq nöqtəsindən olan uzaqlığın bir sabit sayı ilə vurmasına bərabərdir.

 Sabit qiymət yayın tipinə görə dəyişən qiymətlər alır və yay sabiti adlanır. Məsələn, sərt bir yay yüksək bir yay sabiti alır. Yaylar üçün olan bu qüvvə qanununa isə Huk Qanunu adlanır.

 Huk qanununa görə yer dəyişməklə geri elastik qüvvə doğru mütənasib olaraq Harmonik hərəkəti yaradır. Əgər bir rəqs etmə hərəkətində elastik qüvvənin davranışı Huk Qanununa tabe olmursa bu hərəkət sadə harmonik hərəkət deyil.

Riyazi rəqqaslar

 Kiçik bucaqlarda sallanan bir riyazi rəqqas sadə harmonik hərəkət edər. Çünki kiçik bucaqlar üçün yer cazibə qüvvəsi riyazi rəqqası tarazlıq nöqtəsindən olan məsafəylə mütənasib şəkildə geri dartır, bu da sadə harmonik hərəkət şəraitini təmin edir. Amma riyazi rəqqas çox geniş bir cəhət yaradaraq titrəyirsə elastik dartı  qüvvə məsafəylə doğru mütənasib olmayıb riyazi rəqqası sadə harmonik hərəkət ilə laxlamamış olur.

 Galileonin bir kilsədə kəşf etdiyi kimi bir riyazi rəqqasıların periodu rəqs etdiyi aspektinin eninə bağlı deyil. Hətta qutudakı divarın ucundakı kütləyə də asılılığı olmamaqla birlikdə, sadəcə, riyazi rəqqas ipinin uzunluğuna bağlıdır.

Ardını oxu

Paylaş:    Facebook Twitter Google+ Stumble Digg

SADƏ FAZA ÖLÇƏN SXEMİ

Bu sadə cihaz, üç fazlı bir şəbəkədə neytrala ehtiyac olmadan fazların sırasını təyin etməyə kömək edir . Əməliyyat prinsipi qeyri simmetrik bir yük halında fazaların gərginiyini qeyri simmetrik olaraq paylanmış olmasına əsaslanır. Cihaz diaqramına nəzər salaq:
                           
Göründüyü kimi R1, H1 və R2, H2 elementləri tərəfindən yaranan iki simmetrik budaqlanma vardır. Diaqramda göstərildiyi kimi onları açarsanız, R2, H2 budaqına tətbiq edilən gərginlik R1, H1 budaqına tətbiq olunanından təxminən 3 dəfə yüksək olacaq. Beləliklə, H2 lampası H1 lampasından daha parlaq olacaq. Cihazla necə işləmək olar?
Birincisi, kondensatoru hər hansı fazaya birləşdirin və şərti olaraq A fazası kimi qəbul edin.Sonra cihazın qalan iki ucunu təsadüfi olaraq iki qalan faza bağlayın.Daha parlaq parıltılı olan lampa B fazasını, zəif işıqlı lampa C-nin bağlı olduğu fazı göstərir.Konstruksiyada 10 Vt gücündə olan 220 V gücündə olan lampalar istifadə edilir, rezistorlar ən azı 5 W  gücünə malik olmalıdır.

Diqqət! Əməliyyat zamanı dövrənin bütün elementləri həyatı üçün təhlükəli gərginlik altındadir.Cihazla iş başa çatdıqdan sonra,  cihazın test uclarını bir-biri ilə qısa  qapanma bağlayaraq  kondensator C1-i boşaltmaq lazımdır.

Ardını oxu

Paylaş:    Facebook Twitter Google+ Stumble Digg

İNDUKTİVLİYİ YOXLAMA SXEMİ

Pestrikovanın "Radio Həvəskarlar ensiklopediyası" kitabında qısa dövrə olmuş induktiv sarğaclar üçün sarğacların yoxlanılması üçün maraqlı bir sxem tapdım. Bu, sxem bir gecəyə yığıla bilər, elementləri sadədir və heç bir bahalı və qıt olmayan detalları yoxdur. Əslində detallar - tranzistor, telefon dinamiki və bir az sarılmış məftildir.

Əslində, bu tranzistor VT1 və transformator T1 (coil L1) üzərində quraşdırılmış ümumi bir generatordur. Dinamik(kalonka) olaraq ДЭША-1  telefon qulaqlığı istifadə olunur. Əsas oyun, asanlıq üçün U şəklində hazırlanmış olan q;sa qapanmayan transformator nüvəsidir. Bu halda, L1 makarası  daimi bir şəkildə bağlıdır və L2 lövhəsi yoxlayan induktivdir.

  

Dövrəyə gərginlik verdikdə (hər hansı bir 3-6 V mənbəsi), telefon müəyyən bir bip sızıldayar. Nüvənin ikinci ucunu sınaqdan keçirildikdə və sonda edilən dəyişikliyi müşahidə etdik. Səs dəyişməzsə, induktivlikdə qısa dövrə yoxdur. Səs dəyişirsə - induktiv makara qüsurlu olur. İnduktivliyin qırılma halında,  asanlıqla hər hansı bir test cihazı tərəfindən test edilə bilər.Nüvənin quruluşu adi zolaqdan hazırlanaraq  paketlənmişdir. Zolaqların ölçüləri yerinə yetirilən vəzifələrə görə  və L1 induktivliyinin daxili ölçülərinə bağlıdır. Makaranın  özü 0.12 ... 0.15 məftil ilə bükülmüş və dövrənin altından 1000 + 2000 zolaqı vardır.VT1 əvəzinə demək olar ki, bütün aşağı güc silisium tranzistor birbaşa keçirici fəaliyyət göstərə bilər. Əgər tranzistorun keçiriciliyi bərpa olunarsa (məsələn, hər hansı bir KT315 ilə), güc mənbəsindəki komutasiya(açarlama)  polyarlığı dəyişdirilməlidir. Tənzimləməyə ehtiyacınız yoxdur və quraşdırmada səhv yoxdursa və detallar düzgün işləsə, dərhal işə başlayacaqdır.

Ardını oxu

Paylaş:    Facebook Twitter Google+ Stumble Digg

Windows 7-də bir sabit diski necə hissələrə ayıra bilərəm?

Əvvəlcədən quraşdırılmış Windows 7 əməliyyat sisteminə sahib yeni bir kompüter və ya laptop kompüter satın alarkən, bir çox istifadəçi sabit disk sürücüsünü bir neçə hissəyə ayırma problemiylə qarşı-qarşıya qalar.

Sabit bir diski bir neçə hissəyə ayırmaq həm sistem interfeysinin mövcudluğu baxımından həm də əməliyyat sistemini yenidən yükledikten və ya geri yükledikten sonra məlumatları qeyd etmə  bacarığı baxımından əhəmiyyətlidir.

                             

Bildiyiniz kimi, əməliyyat sistemini yenidən yükləyərkən, C: \ sürücüsündeki bütün məlumatlar itərkən, sabit diskin geri qalan hissələrində olduqda pozulmadan qalır. Sistem qurtarma əməliyyatından sonra bütün əhəmiyyətli faylları asanlıqla istifadə edilə bilər.

Sabit sürücünü hissələrə ayırmaq da uyğundur çünki sistem bölməsi C: \ proqramları və proqramları yükləyir. C: \ sürücüsü tək isə, o zaman hər cür fayl və qovluğu ona əlavə, sistem faylları ilə istifadəçi tərəfindən əlavə olunan normal qovluqlar arasında bir qarışıqlıq var deməkdir. Bu vəziyyətdə, fayllarda qarışıqlıq yaratmaq və bəzi əhəmiyyətli sistem fayllarını istəmədən qaldırmaq üçün çox asandır. Bu səbəbdən, sabit diskin hissələnməsi lazımdır.

Windows 7dəki bir sabit diski bir neçə hissəyə (məntiqi disklər) bölmək üçün, çoxu Partition Magic və bənzərləri kimi xüsusi programlar istifadə edilir. Bu proqramlarla, diski bir neçə hissəyə ayıra bilərsiniz. Ancaq Windows 7-də sistem kömək proqramlarını istifadə edərək bölmək mümkündür. Bu vəziyyətdə, üçüncü tərəf proqramların olan ehtiyac tamamilə itə bilər.Windows 7-də bir sabit sürücünü bölmək üçün kompüterin idarə panelinə daxil olmanız lazımdır.

Bunu etmənin iki yolu vardır:

1. Masa üstü olan "Kompüterim" işarəsinin üçün siçan düyməsini basın - "İdarə etmə" seçin. Daha sonra "Kompüter idarə etməsi" pəncərəsi açılacaq. Burada "Disk Management" alt hissəsini tapırıq.

2. Sol alt küncdəki "Başlat" hissəsini basın, sonra "Yoxlama Masası" nı seçin. Ayrıca "Sistem və təhlükəsizlik" - "administrator" yolunu təqib edirik. Ardından, alt menyunu seçin - "Sabit disk hissələrini yaradılması və formatlama". Disk Rəhbərliyi pəncərəsi açılır.İlk üsulun daha sadə olduğu açıqdır."Disk Management" hissəsində, HDD və bölməsi haqqındakı bütün məlumatları görə bilərsiniz. Ana C: \ hissəsinə əlavə olaraq, gizli bir qurtarma hissəsini aşkarlamq da mümkündür.

Recovery partition, sistem açılış edilmədiyində ciddi bir qəza olması vəziyyətində əməliyyat sistemini bərpa etmək üçün lazım olan məlumatları gizlətməyə yarayar. Bir məktubla göstərilmir. Recovery faylları üçün istifadə edilən yaddaş miqdarının bir neçə gigabayta (ümumiyyətlə 15 GB-a qədər) çata biləcəyi unudulmamalıdır. Ayrıca disk üzərində bir bölüm var Sistem Reserved, 100 megabayt həcmi. Bu hissələr, xidmət tərəfindən təmin olunur, çünki istifadəçi tərəfindən hər hansı bir şəkildə istifadə edilməz və əməliyyat sisteminin normal çalışması üçün xidmət edir.Diqqətimizi, C: \ sürücüsünə çevirək; hissələr, əlavə məntiqi disklər olaraq bölünməlidir.Hissəyə bölmək üçün, diskin şərti şəkilini siçanın sağ knopkasına  basın. Açılan menyuda "həcmi sıxışdır ..." seçin.

Sonra, sıxışdırmaq üçün bir sahədə soruşulacaq.

Sorğu tamamlandıqdan sonra sıxışdırma parametrlərinin yəyin edəcəyi bir pəncərə açılır. Disk əvvəldən bölünmüş deyilsə, minimum olaraq köməkçi proqram təxminən yarıya böləcək. Başlanğıcda HDD'nin bir yaddaş tutumu, məsələn 1.8 Terabyte varsa, o zaman bölmə əməliyyatından sonra, hər biri təxminən 900 Gbyte'lık bir həcmə sahib iki bölüm yaradılmışdır.Göstərilən pəncərədə, sıxışdrmadan əvvəl C: \ həcm ölçüsünü (megabayt ) və sıxışdırılmış sahənin ölçüsünü ifadə edər. Sıxılmış sahənin ölçüsü, yeni bölümdə yaradılacaq yaddaş miqdarıdır. Sıxışdırmadan sonra ümumi ölçü sıxışdırmadan sonra C: \ həcminin ölçüsüdür. Yəni yaradılandan bir az daha böyük olacaq. Daha əvvəl də ifadə edildiyi kimi, sistem mövcud yaddaşı yarıya bölməni təklif edəcək.

Bacaraclarınızda  bir arzu və güvən varsa, nömrələrinizi göstərə bilər  və diski öz ehtiyaclarınıza görə paylaşa bilirsiniz. Hər vəziyyətdə, həcmi genişlədən və hər şeyi əvvəlki vəziyyətinə qaytaran tərs proseduru tətbiq edə bilərsiz.Ayırma parametreleriylə tanış olduğunuzda "Sıxışdır" düyməsini basın. HDD'dəki qısa bir əməliyyatdan sonra "Qeyd distributed" yazısıyla bir bölüm daha görünür.

Sonra, yeni bölümü format etməlisiniz. Bunu etmək üçün, yeni diskin sahəsini sağ basın (şəklə baxın) və "Sadə bir həcm yarat ..." seçin.

"Sadə Həcm Yarat " başla. "İrəli" ni basın. "Vahidin ölçüsünü ifadə" pəncərəsi göstərilir - yenidən "İrəli" düyməsinə basın. Sonrakı pəncərədə, "Sürücü hərfi at" maddəsindəki yeni vahidin hərfini seçin. Məktubu istədiyiniz birini seçə bilər.

Seçimi təsdiqləyin və fayl sistemini yeni bir pəncərədə edin. "Bu cildə aşağıdakı kimi formatla" maddəsində NTFS fayl sistemini daxil edin, çoxluq ölçüsü default olaraq buraxılar. "Sürətli Format" təsdiq qutusuna bir işarə qoyun və "İrəli" ni basın. Göstərilən bütün parametrlərin olduğu bir pəncərə meydana çıxacaq. Hər şey doğrudursa, "Bitti" düyməsini basın.

Fərz edilən  sistem tərəfindən təyin olunan parametrlərdən məmnun deyilsinizsə təbii ki özünüz təyin edə bilərsiniz. Ancaq əksər hallarda bu lazımlı deyil.Bir neçə saniyə sonra, yeni HDD hissəsi yığılacaqdır, bir məktub veriləcək və  "Fix (Logical Disk)" mətn sahəsi çıxacaq. İndi C: \ diski ikiyə bölünəcək.

İstəsəniz, yeni hissənin adını dəyişdirə və "Yeni həcm" ə gətirə bilər, digərini verin. Bunun bir neçə yolu var:

1. Disk idarəetmə pəncərəsində kompüterin idarəetmə panelində adını dəyişdirmək istədiyiniz birini seçin. Sağ-klikləyin və "Properties" -ni seçin. Başlıq sahəsində yeni bir ad daxil edin və OK ilə təsdiq edin.

2. "Bilgisayarım" ı açın, sonra adını dəyişmək və sağ klikləyin istədiyiniz disk seçin. "Yeniden adlandır"  seçin. Sonra yeni bir ad daxil edin və Enter düyməsini basın.

HDD yerinə  SSD varsa, ayırma üsulu oxşardır.

Ardını oxu

Paylaş:    Facebook Twitter Google+ Stumble Digg

BATAREYASIZ TELEFON

Sürətli doldurma(şarj) texnologiyaları ilə artıq, iki saatdan daha qısa bir müddətdə ağıllı telefonlarımız doldurula bilir və bir çox telefon tək doldurma ilə iki gün istifadə edilə bilir. Yenə də, bir telefonun batareya saxlaması və nizamlı aralıqlarla doldurulması on illər əvvəl olduğu kimi insanlara çətin gələ bilir. Washington Universitetinin araşdırmaçıları doldurma(şarj) dərdini tarixə basdıracaq batareyasız, yəni bildiyimiz mənada batareyası olmayan bir telefonun primitiv versiyasını hazırladı.

Yalnız Bir neçə Mikrowatt Elektrik İstehsal Edir

Washington Universiteti araşdırmaçıları, dünyanın ilk batareyasız mobil telefonunu istehsal etdi və bu telefonla görüşmə etməyi bacardı. Batareyasız cib telefonu danışmağı qəbul edə bilir, qulaqlıqları işlədə və eyni zamanda iki istiqamətli peyk-yer əlaqəsini reallaşdıra bilir. Sistem, səs göndərilməsi və alınması zamanı elektrik hasilo etməyə davam edir. Beləcə batareyaya ehtiyac duymadan davamlı işləyə bilir.

Yalnız bir neçə mikrowatt elektrik hasili olan telefon, ehtiyac duyduğu enerjini iki əhəmiyyətli ekoloji mənbədən əldə edir: ilki təxminən 9,5 m uzaqlıqdakı əsas stansiyasının istehsal etdiyi ekoloji RF siqnalları, digəri isə kiçik günəş batareyaları ilə (paralel bağlı 15 günəş batareyası, ümumi 1,1 sm2) tutulan ekoloji işıq. Dizaynın 500 Lux ekoloji işıq altında 15 mikrowatt güc hasil edə bildiyi və fotodiodlardan faydalanaraq 15 metr uzaqdakı baza stansiyasına çata bildiyi deyilir.

 Batareyasız mobil telefonunda ənənəvi arxitekturadan fərqli olaraq analoq-rəqəmsal çevrilməyə üstünlük edilmir. Səsin meydana gətirdiyi titrəşmələrdən əldə edilən danışma qəlibləri RF siqnallara kodlanmaqla göndərilir və alınır.

Asanlıqla Əldə Edilən Materiallardan İstehsal Olunub

Araşdırmaçıların çıxardığı prototip, asanlıqla əldə olunan vəsaitlərdən və 3D çap platasında bir elektron dövrədən meydana gəlir. Batareyasız telefonla ilk görüş Skype üzərindən reallaşdırıldı. Mobil şəbəkə istifadə edilərək, xüsusi baza stansiyası ilə hazırlanan sistem, sistemin mövcudluğunu göz önünə sərir. Bu məhsulun, batareyasız cihaz texnologiyasında təşəbbüslür olması gözlənilir.Batareyasız telefonun elektron sxeçm bloku aşağıdakı kimidir:

Ardını oxu

Paylaş:    Facebook Twitter Google+ Stumble Digg

«ƏKİZLƏR PARADOKSU»

İnsan təfəkküründə elmi inqilab yaratmaqla meydana gələn hər bir nəzəriyyə,təbiidir ki, ona qarşı etirazların yaranmasına gətirməlidir. Xüsusi nisbilik nəzəriyyəsi bu baxımdan müstəsnalıq təşkil etmir. Həmin nəzəriyyənin doğruluğunu şübhə altına almaq məqsədilə irəli sürülən etirazlardan biri də

«əkizlər paradoksu» adı ilə elmə daxil olan etirazdır.Əkiz qardaşlardan biri səyahətə çıxaraq müəyyən vaxtdan sonra Yerə qayıtdıqda səyahətdəki qardaşın saatı Yerdəki qardaş baxımından gecikir və bu səbəbdən onlar arasında yaş fərqi yaranır - səyahətdən qayıdan qardaş Yerdəkindən az yaşa malik olur. Səyahətdəki qardaş isə onun tərsini - Yerdəki qardaşının özündən cavan (az yaşlı) olduğunu söyləyəckdir. «Əkizlər paradoksunun» mahiyyəti də məhz bir-birinə zidd olan bu iki nəticədən ibarətdir. Bu «paradoks» xüsusi nisbilik nəzəriyyəsinin doğruluğunu şübhə altına alırmı?

Xeyr. Bəs bu «paradoksa» səbəb nədir? Səbəb, xüsusi nisbilik nəzəriyyəsini onun tətbiq oluna bilmədiyi təcilli sistemə tətbiq etməyimizdir. Doğrudan da,səyahətə çıxan qardaş Yerdəkinə nəzərən təcilə malikdir. O, Yerdən start götürərkən və Yerə qayıdarkən (hərəkət istiqamətini dəyişməli olduğundan) təcilli

hərəkət edir. Xüsusi nisbilik nəzəriyyəsi isə bildiyimiz kimi yalnız ətalət sistemləri üçün doğrudur. Deməli, əkiz qardaşların saatlarının gedişi haqqında mülahizə yürüdərkən xüsusi nisbilik nəzəriyyəsinə istinad etməkdə haqlı deyilik.Məhz bu səbəbə görə də aldığımız nəticə ziddiyyətli və ağlasığmazdır.

Ədəbiyyat-Niftalı QOCAYEV(Ümumi Fizika)

Ardını oxu

Paylaş:    Facebook Twitter Google+ Stumble Digg