Şottki diodlar
Şottki diodları fərqləndirən cəhət odur ki, onların keçidlərində qeyri-əsas yükdaşıyıcılarm injeksiyası olmur və bu diodlar əsas yükdaşıyıcıları ilə işləyirlər. Belə keçid metalın n tipli yarımkeçirici ilə təmasından yarana bilər. Şottki keçidində yük daşıyıcılarının yığılması və sorulması ilə əlaqədar olan diffuziya tutumu olmur, bu isə diodun düz istiqamətdən əksə qoşulma sürətini azaldır. Belə qoşulmanın müddəti yalnız sədd tutumu ilə müəyyən edilir və kiçik sahəli diodlar üçün nano saniyənin onda biri-yüzdə biri həddində olur. Uyğun olaraq diodlarm işçi tezliyi 3-15 Qhs sər- həddində olur. Açıq Şottki keçidində gərginlik düşgüsü r-n keçidinə nisbətən kiçik olur. Bunun səbəbi odur ki, böyük müqavimətli təmasdan hətta kiçik ilkin cərəyan axanda da ayrılan istilik enerjisinin təsirindən əlavə termoelektron emissiyası baş verir və düzünə cərəyanda iştirak edən yük- daşıyıcılarm sayı artır.
Şəkil 5.7a-da vakuumda yerləşdirilmiş və bir-birindən izolə edilmiş metal və n tipli yarımkeçiricinin zona diaqramları göstərilmişdir. Elektrona metaldan vakuuma çıxmaq üçün
qədər, yarımkeçiricidən vakuuma çıxmaq üçün isə
qədər enerji vermək lazımdır. Əgər metalın çıxış işi ya- rımkeçiricininkindən çox olarsa, təmas yarananda elektronların yarımkeçiricidən metala axını üstünlük təşkil edəcəkdir. Nəticədə metal mənfi, yarımkeçirici müsbət yüklənəcək və təmas sərhədində onların arasında təmas potensial fərqi yaranacaqdır. Elektronların istiqamətlənmiş hərəkəti (axını) Fermi səviyyələri bərabərlə şənə kimi davam edəcəkdir (şəkil 5.7 b). Elektronların təmasyanı sahədən getməsi nəticəsində yarımkeçiricinin bu sahəsində tükənmə baş venir və onun müqaviməti çoxalır. Yarımkeçiricidə fəza yükü sahəsinin eni bir neçə mikrometr, metalda isə 10'4mkm-dən az olduğuna görə təmasyanı sahədə yarımkeçiricinin enerji zonaları yuxarıya əyilir. Elektron əmələ gəlmiş səddi dəf etmək və bir maddədən digərinə keçmək üçün Fermi səviyyəsinin enerjisindən əlavə
enerjisinə malik olmalıdır. Ya- rımkeçiricinin kasıblaşmış təmasyanı qatı təmasdan cərəyan axmasına mane olur və sərhəddi bağlayıcı rol oynayır. Bu halda xarici gərginlik daxili sahə ilə eyni istiqamətdə olarsa, həcmi yük sahəsinin eni çoxalır. Xarici gərginlik əks istiqamətdə olanda isə bu sahənin eni azalır. Beləliklə, tükənmiş qat yarananda metalın yarımkeçirici ilə təması düzləndirici xüsusiyyətə malik olur və belə təmasın xarakteristikası adi p-n keçidin xarakteristikasına uyğun olur.
