VARİSTOR.VARİSTORUN İŞ PRİNSİPİ

Varistör iki uclu qeyri-xətti olmuyan passiv bir dövrə elementidir. Gərginliklə müqaviməti dəyişən bu dövrə elementi AC və DC dövrələrdə, kommutasiya, səs-küy və ildırım və bənzəri səbəblərdən meydana gələ biləcək ani gərginlik yüksəlmələrinə qarşı dövrənin digər elementlərinin yüksək gərginlikdən təsirlənməsinin qarşısını alır. Aşağıda bir qrup varistor və varistorun dövrə sxemlərindəki simvolu göstərilmişdir.
 

Normal şərtlərdə varistorun müqaviməti çox yüksəkdir. Əgər dövrənin bağlı olduğu gərginlik mənbəyi varistorun maksimum gərginliyini aşarsa, varistor müqaviməti ani olaraq həddindən artıq aşağı düşər. Varistorun bu xüsusiyyəti digər elektron avadanlığın həddindən artıq gərginlik tərəfindən zərər görməsinin qarşısını alır. Varistor anlıq olaraq yüksək gərginlik gördüyündə gərginliyi üzərində qısa dövrə edərək dövrəni qoruyur.
 

14Voltdan 680V-a qədər fərqli gərginlik dəyərləri üçün istifadə edilən varistorlar ölçülərinə görə yüksək enerji udmaq tutumuna sahibdirlər. 20ns-dən daha sürətli reaksiya müddəti çox qısa davamlı gərginlik artımlarına qarşı qoruma vəzifəsini yerinə yetirər. Dövrədə olan varsitor əgər çox uzun müddət yüksək gərginliyə məruz qalsa varistorda pozulma və partlamalar meydana gələ bilər. Bir dövrədə istifadə ediləcək varistor seçilərkən varistorun gərginliyi və üzərində sərf ediləcək güc nəzərə alınır. Varistorun güc dəyərini aşan vəziyyətlərdə varistorda pozulmalar meydana gəlir. Aşağıdakı şəkildə bir varistorun dövrəyə bağlanış şəkli və yüksək gərginliyə uzun müddət məruz qalan varistor göstərilmişdir.
 

Yuxarıdakı 1 nömrəli şəkildə dövrəyə bağlı bir varistor görülməkdədir. 2 və 3 nömrəli şəkillərdə isə yüksək gərginliyə uzun müddət məruz qalmaqdan deformasiya olan varistorlar görülməkdədir.

Ardını oxu

Paylaş:    Facebook Twitter Google+ Stumble Digg

NPN VƏ PNP TRANZİSTORUNUN BİR BİRİNDƏN FƏRQİ NƏDİR?

NPN və PNP Tranzistor Arasındakı Fərq:

 Bipolyar  tranzistorlar üç ayaqlı elementdir və bunlar əsasən yüksəltmə və açarlama işlərində istifadə edilən aşqarlı materiallardan hazırlanıbdır. Özündə, hər BJTDE bir cüt PN keçidli diodu var. Cüt diodlar birləşərkən, eyni iki növ arasında yarımkeçirici yerləşdirən bir sendviç yaradır. Bu səbəblə, yalnız iki tip iki qütblü sendviç(yediyimiz sendviç) var, bunlar PNP və NPNDİR. Yarımkeçiricilərdə, NPN-lər, deşik fəallığına müqayisədə səciyyəvi olaraq daha yüksək elektron fəallığına malikdir. Bu səbəblə, böyük miqdarda cərəyana icazə verir və çox sürətli işləyir. Və həmçinin, bu tranzistor istehsalı silisiumdan asan başa gəlir.
            

Həm PNP həm də NPN tranzistorları ayrı-ayrı materiallardan ibarətdir və bu tranzistorların cərəyanları da eyni deyil.

 Bir NPN tranzistorda, cərəyan kollektordan (C) Emitere (E) axarkən, bir PNP tranzistorda, cərəyan emitterdənkollektora axır.

 PNP tranzistorları iki qat N materialdan istehsal olunmuşdur. NPN tranzistorları iki qat N materialdan yaranır və bir P təbəqə qatı ilə sendviçlənmişdir.

 Bir NPN tranzistorda, kollektordan  PNP tranzistoru bir cərəyan axını yaratmaq üçün kollektor terminalına müsbət bir volt verilir; Emitterdən kollektora cərəyan axını yaratmaq üçün emitter terminalına müsbət bir volt verilir.

 Bir NPN tranzistor iş prinsipi, baş terminal bazaya  cərəyan artıracaqınız zaman, tranzistor AÇIQ və kollektordan emitterə qədər keçirici olacağı şəkildədir. Cərəyanı baza terminalına az versəz, tranzistor daha az AÇIQ hala keçir və axın çox aşağı olana qədər tranzistor artıq kollektordan emitterə cərəyan keçirməz və bağlanar.

 Bir PNP tranzistorun iş prinsipi, cərəyan tranzistor baza terminalında olanda tranzistor QAPALI hala gələcəkdir. PNP tranzistorun baza terminalında cərəyan yoxdursa, tranzistor AÇIQ mövqeyə keçir.

Ardını oxu

Paylaş:    Facebook Twitter Google+ Stumble Digg