✒️✒️Transformatorun neytral nöqtəsinin torpaqlanması, xüsusən də elektroenergetika sistemlərində təhlükəsizliyin, sistemin dayanıqlığının və etibarlılığının təmin edilməsi üçün çox vacibdir. Transformatorun neytral nöqtələrinin niyə torpaqlandığını ətraflı izah edirik:
1. Elektrik şokundan qoruyur
✒️Qırılmaya qarşı qorunma:
Fazadan yerə qırılma(yerlə birləşmə) nasazlığı baş verdikdə, neytral torpaqlama qırılma cərəyanının yerə təhlükəsiz şəkildə axması üçün bir yol təmin edir. Bu, personalın və avadanlıqların elektrik şoku riskini azaldır. Minimum Gərginlik Artışı:
✒️Bir nasazlıq zamanı, neytral torpaqlanmadıqda, torpaqlanmamış fazanın gərginliyi ciddi şəkildə yüksələ bilər (torpaqla tutumlu birləşmə səbəbindən), elektrik cərəyanı riskini artırır. Neytralın torpaqlanması gərginlikləri təhlükəsiz həddə saxlayır.
2. İfrat gərginlikdən qorunma
✒️İfrat gərginliklərin məhdudlaşdırılması:
Torpaqlama, ildırım vurması və ya kommutasiya döyünmələri kimi keçid hadisələrində ifrat gərginliyi məhdudlaşdırmağa kömək edir. Torpağa aşağı tam müqavimətli yol(keçiricilik) təmin edərək, yüksək gərginliklər təhlükəsiz şəkildə axaraq avadanlıqların zədələnməsinin qarşısını alacaqdır.
✒️Keçidlərin azaldılması:
Neytral nöqtənin torpaqlanması həm də yükdə və ya sistemin konfiqurasiyasında qəfil dəyişikliklər nəticəsində keçid proseslərinin şiddətini azaltmağa kömək edə bilər.
3. Qırılma cərəyanının tənzmilmənməsi
✒️Qırılma cərəyanlarınən idarəolunması:
Neytral torpaqlanması qırılma(zədələnmə) cərəyanları üçün aşağı müqavimətli yol yaradır. Bu yol, qırılma cərəyanlarının mühafizə cihazlarınının (məsələn, qoruyucular və elektrik açarları) aktivləşdirilməsini təmin edir, onların effektiv çalışmasına və sistemin zədələnəcək hissələrini təcrid etməyə imkan verir.
Cərəyanın qayıtma yolu:
✒️Bir fazalı qırılmada, neytral cərəyanın geri qayıtma yolunu təmin edərək sistemin stabil qalmasını təmin edir və faza balansının pozulması riskini minimumlaşdırır.
4. Sistemin stabilliyi və etibarlılığı
Sistemin Torpaqlanması:
✒️Neytralın torpaqlanması elektroenergetika sisteminin ümumi stabilliyinə kömək edir. Bu, sistemin gərginliklərini məqbul hədlər daxilində saxlanmasına kömək edir və keçid prosesi zamanı ifrat gərginliyin dəyişməsinin qarşısını alır.
Müasirləşdirilmiş gərginlik tənzimlənməsi:
TTorpaqlanmış neytral, neytral sürüşmələrini azaldaraq və xüsusən də qeyri-bərabər yüklənmədə sistemin balansını qoruyuraraq gərginlik tənzmilənməsini gücləndirir.
5. Avadanlığın Mühafizəsi
✍️İzolyasiya zədələnməsinə qarşı mühafizə:
Neytralın torpaqlanması qeyri-bərabər gərginliklərdən transformator izolyasiyasının zədələnməsinin qarşısını ala bilər, əks halda izolyasiyanın pozulmasına və avadanlıqların sıradan çıxmasına səbəb ola bilər.
✍️Qoruyucu Cihazlarla Koordinasiya:
6. Tənzimləyicilərə uyğunluq
✒️Standartlar və Kodlar:
Bir çox elektrik standartları və kodları (ABŞ-da Milli Elektrik koldları(NEC) kimi) təhlükəsizlik tədbiri kimi transformator neytrallarının torpaqlanmasını tələb edir.
7. Neytral Torpaqlama növləri
⚡Quru(metal) Torpaqlama
⚡Müqavimətli Torpaqlama
⚡Reaktiv Topraklama