Termistorlar yarımkeçirici materialdan hazırlanan və istilik təsiriylə müqavimət dəyərinin dəyişdiyi bir növ dəyişən qiymətli müqavimətdir. Thermo (istilik) və Resistor (müqavimət) sözlərindən törədilmişdir. İstiliyin dəyişməsinə görə iki növü vardır; NTC, PTC. Daha çox detalı yazımızda tapa bilərsiniz ...
Müqavimət Nədir?Müqavimət, ən əsas elektron elementimizdir. Dövrələrdə istifadə edilməsindəki məqsəd, dövrədən axan müqavimət müqavimət göstərərək cərəyanı azaltmasıdır. Beləliklə gərginlik düşgüsünə də səbəb olur.
Termistörler (Thermistor *)
Termistorlar, bir növ müqavimət və sensordur. Ən əhəmiyyətli xüsusiyyəti isə istilik təsiri ilə müqavimətinin dəyişməsidir. Sabit qiymətli müqavimət olmayıb dəyişən qiymətli müqavimət qrupuna girər. Termistorlar, yarımkeçirici materialdan hazırlanırlar. Disk, çubuq, muncuq şəklində ola bilər.
Termistor, There istilik mənasında və Resistor müqavimət mənasından əldə edilmişdir. Istilikdə meydana gələn dəyişikliyə görə nizam lazım olan dövrələrdə istifadə edilir.
Ayrıca termistorlar istilik ölçən və ya istiliyə başqa şəkillərdə reaksiya verən dövrələrdə də istifadə edilməkdədir. Termistorlar istilik dəyişməsinin təsirlərini özbaşına kompensasiya edərlər.
İstilik və müqavimət arasındakı əlaqə bəzi tənliklər ilə verilməkdədir. Həssas ediləcək işlərdə bu tənliklər və ya o tənliklərlə əldə edilmiş grafiklerden istifadə edirlər.
Termistorların iki tipdə növü vardır;
1) PTC Termistor
2) NTC Termistor
1) PTC Termistör
PTC termistor İngilis "Positive Temperature coefficient" ifadəsinin baş hərflərindən meydana gələr. Mənası isə "Müsbət istilik əmsalı" yəni istiliklə doğru mütənasib olaraq müqavimət artan elementlərdir. Bu növ termistorda olduğu yerin istiliyi artıqca müqavimət dəyəri də o nisbətdə artmaqdadır.
PTC termistorunun bir əhəmiyyətli xüsusiyyəti də aşağıdakı qrafikdən görəcəyimiz kimi müəyyən bir istilikdən sonra müqavimət dəyəri çox artar və beləliklə cərəyana qarşı qoyması da eyni şəkildə artacağı üçün kommutasiya elementi olaraq istifadə edilə bilər.
2) NTC Termistor
NTC termistor İngilis "Negative Temperature coefficient" ifadəsinin baş hərflərində meydana gələr. Mənası isə "Mənfi istilik əmsalı" yəni istiliklə doğru mütənasib olaraq müqavimət azalan elementlərdir. PTC termistorunun tərsidir. Bu termistorda isə olduğu yerin istiliyi artıqca müqavimətinin o nisbətdə azalır.
Termistorların çoxunun müqaviməti istilik artıqca azalır. Yəni əksəriyyətlə NTC növü termistorlarla qarşılaşarıq. NTC'ninde istiliklə dəyişən müqaviməti aşağıdakı qrafikdən görə bilərik;
Son olaraq NTC və PTC termistorlarının arasındakı fərqi gözümüzdə daha yaxşı canlanması baxımından aşağıdakı qrafikə baxa bilərik;
Tags
elektroavtomatika