DİLİ NECƏ Öyrənmək olar
İnsan beyni kompüterə bənzəyir, lakin təbii ki, bəzi fərqlər var. Araşdırmalar insanların müxtəlif yaddaş növlərinə malik olduğunu göstərib. Bu səbəbdən bir insanın çox asanlıqla öyrəndiyi bir mövzunu başqa bir insan öyrənməkdə çətinlik çəkə bilər. Biri mahnını bir dəfə dinləyib əzbər oxuya bildiyi halda, mənim kimi birisi bunun üçün xüsusi səy göstərməlidir.
Beləliklə, bəziləriniz bir dili çox tez öyrənə bildiyiniz halda, bəziləriniz bu mövzuda yavaş-yavaş irəliləyə bilərsiniz. Amma ümidsiz olmayın, indi yazdıqlarımı oxuya bilirsinizsə, demək, ananızdan da olsa, bir dil öyrənmisiniz, başqa bir dil də öyrənə bilərsiniz. İnsan beynində kompüterdə olduğu kimi Rom(daimi) yaddaş və Ram (müvəqqəti) yaddaş var.
İki hissədən ibarətdir: Əslində insanlar yaşadıqları, gördükləri və oxuduqları heç bir şeyi unutmurlar. Beyində neyron deyilən hüceyrələr var və bu hüceyrələrin sayı milyardlarla ölçülür. Neyron adlanan bu hüceyrələrin ağac kimi budaq və kök kimi uzanan uzantıları var. Bu uzantılar digər neyron hüceyrələri ilə bağlıdır. Elektrik siqnallarından istifadə edərək öz aralarında məlumat mübadiləsi aparırlar. Nə qədər çox kitab oxusaq və beyni gücləndirən fəaliyyətlər etdikcə, beyindəki neyronların sayı bir o qədər çoxalır. Sizə dil öyrənmək çətindir, riyaziyyat çətindir, fizika çətindir, həyatda çox şey çətindir və s. Bir müddət sonra deyilənlərə inanıb, onsuz da mənim öyrənməyim çətin olacaq deyib özünə təsəlli verdim. Bu gün mən ana dilim də daxil olmaqla 8 dildə danışdığımı deyəndə insanlar əvvəlcə yalan danışdığımı, sonra isə real danışdığımı görüb dahi olduğumu düşünürlər. Uşaqlıq dostlarım, orta məktəbdə oxuyan orta sinif şagirdinin illər sonra necə Supermenə çevrildiyimə heyrətlənirlər.
Ancaq niyə belə olmağımın iki kiçik sirri var.
1. Çoxlu təkrarlamaq
2. Çox təkrar etmək üçün nizam-intizam(disiplin)
Biz bilmədiklərimizdən qorxuruq və ya bilmədiyimiz şeylərin çətin olduğunu düşünürük. Problem bilmədiyimiz şeyə haradan və necə başlamaqdır.
Bu günə qədər yazılan dil kitabları öyrənmənin ən əsas elementi olan təkrara əsaslanmadığı, ev tikmək kimi təməldən dama getmədiyi üçün dil öyrənən tələbələr çətinlik çəkirlər. Bəzi insanlar qarşılaşdıqları bir çox qrammatik qaydaları anlaya bilmədiklərinə görə dil öyrənməyi dayandırırlar. İndiyə qədər çoxlu dil kitabları almışam və dil öyrənmək üçün minlərlə pul xərcləmişəm. Aldığım kitabların çoxu mənə faydası olmadığı üçün atmalı oldum. Getdiyim kurslarda heç nə başa düşmədim, çünki onlar mənə kitablardakı kimi gündəlik həyatdan uzaq bir dil öyrətməyə çalışırdılar və ən əhəmiyyətsiz, lakin ən çətin yerdən başladılar. Əlimdə qalan kitabların yaxşı tərəflərini birləşdirib onları daim təkrarlamaqla uzun müddət də olsa, dil öyrənməkdə uğur qazandım. Əlinizdə olan bu kitab sizə müəllimsiz bir dil öyrətmək məqsədi daşıyır. Etməli olduğunuz tək şey başdan sona qədər oxuyub irəliləməyə davam edin. Anlamağa çalışmayın, oxumağa davam etsəniz, istəsəniz də, istəməsəniz də beyniniz dili öyrənmək işini görəcək. Təkrar etdikcə beyində yeni neyronlar əmələ gələcək və beyin çoxlu məlumatdan istifadə etdiyi üçün onun harada saxlandığını tapmaq üçün yol yaradılacaq. Təkrar etdikcə əvvəlcə tısbağa sürətində olan məlumat mübadiləsi təkrarların sayı artdıqca işıq sürətinə qədər artacaq. Bu kitabdan öyrənərkən lüğətdən istifadə etməyə ehtiyac yoxdur. Tapşırıqlar yerinə yetirməyə ehtiyacınız yoxdur. Üstəlik, nağıl kitabı almağa ehtiyac yoxdur. Qrammatika kitablarını almağa ehtiyac yoxdur. Praktik danışıq kitabları almağa ehtiyac yoxdur. Onların hamısı sizə asanlıqla dil öyrənməyə kömək etmək üçün bir araya toplanıb. Unutmayın ki, çoxlu təkrar və təkrarlama disiplini işin yeganə açardır. Hamınıza uğurlar arzulayıram.
Ferhat Yıldız
